تاریخچه آجر سفال
هنوز زمان استفاده از اولین آجر سفال رودبار گیلانو جایگزین شدن آن به جای سنگ در تاریخ کاملا مشخص نیست ، گمان میرود انسان های اولیه با پختن گل ها و مشاهده استحکام آن در قیاس با کلوخ های موجود ، به تولید آجر سفال رودبار گیلان به صورت پختن آن پی برده اند.
آجر های تهیه شده از خاک رس دارای قدمت بیشتری بین سایر آجرها می باشند. در ایران بقایای کوره ای آجر سفال در بعضی از شهرهای ایران از جمله کاشان و …. یافت گردیده است ، که زمان تخمین آن به هزاره چهارم پیش از میلاد می رسد.
معنی واژه آجر سفال
آجر سفال رودبار گیلان یک واژه بابلی می باشد و به خشت هایی اطلاق می شود که قوانین بر روی آن هک شده است. ایده تولید آجر از پختن خاک دیوارها و کف اجاق ها گرفته شده است.کوره های آجرپزی قدیمی به اینصورت بوده که خشت ها و هیزم ها برروی هم چیده می شده اند و سپس پخته می شده اند.
استفاده از آجر سفال رودبار گیلان اولین بار از آسیای غربی رواج پیدا کرد و سپس به سایر مناطق آسیایی منتقل گردید.در دهه چهارم ، اروپایی ها نیز شروع به استفاده از آجر سفال نموده اند و بعد از زمانی استفاده از آن متوقف و بعد از چندین دهه باز در ایتالیا رواج پیدا کرد. نمونه های ساختمان های آجر سفالی را در اصفهان می توان مشاهده نمود.
مراحل تولید انواع آجر سفال
- ۱ – استخراج مواد خام از زمین : در این مرحله ابتدا کیفیت خاک مورد نظر مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت داشتن کیفیت مطلوب استخراج می گردد.
- ۲- آماده سازی خاک: در این مرحله ابتدا کلوخ و سنگ ها از خاک جدا گردیده و مواد سخت دیگر در آسیاب خورد شده تا ذره بندی به درجه استاندارد برسد و در جاهای مخصوص خود نگهداری می گردد.
- ۳- تولید قالب آجر سفال : این مرحله به دو صورت می باشد
- ۳-۱ – تولید آجر سفال به صورت خشک : که در این حالت خاک به حدی فشرده می شود که هیچ گونه خلل و فرجی در آن وجود نداشته باشد. در واقع داخل قالب فشرده می شود .درصد رطوبت در این حالت بسیار کم می باشد.
- ۳-۲- تولید آجر سفال به صورت تر : در این حالت خاک به دست آمده به روش بالا به گل تبدیل گردیده و به دستگاه قالب گیری منتقل میگردد و گل فرم دهی میگردد.و بعد از آن وارد دستگاه برش شده و به اندازه های مورد نیاز و معمول برش می خورد.و بعد از آن وارد دستگاه خشک کن گردیده تا رطوبت آن به حد نصاب رسیده و آماده قرار گرفتن در کوره شود.اگر خشت ها ها وارد خشک کن نشود بخاطر وجود رطوبت زیاد خشت ترک خورده و خراب می گردد.
- ۴- گذاشتن در کوره و پختن خشت ها : در این مرحله خشت ها در کوره گذاشته می شود و حرارت بسیار بالا رفته و سپس خشت ها پخته می شوند، سپس کوره را خاموش کرده و بعد از سرد شدن ، خشت ها بارگیری شده و انبار میگردد.
